اخذ شناسنامه اتباع خارجی مقیم اصفهان (افغان / عرب / سایر )
جنبه‌های حقوقی (ماده ۴۵ ثبت احوال و ماده ۹۷۶ قانون مدنی)
طبق ماده ۴۵ قانون ثبت احوال هرگاه «تابعیت» فردی محل تردید قرار گیرد و مدارک لازم ارائه نشود، موضوع به شوراهای تأمین ارجاع می‌شود .به عبارت دیگر، در حالت عادی ثبت احوال بدون اثبات تابعیت ایرانی نمی‌تواند صرفاً به دلیل سکونت فرد در ایران شناسنامه صادر کند. از سوی دیگر ماده ۹۷۶ قانون مدنی احکام ثابتی درباره تابعیت و شناسنامه دارد: بر اساس این ماده، «کسانی که پدر یا حتی پدربزرگ‌شان ایرانی باشد» تابعیت ایران را دارا محسوب می‌شوندisna.ir. بند ۶ این ماده نیز تأکید می‌کند «هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند» تبعه ایران خواهد بود. این احکام بدان معناست که زنان خارجی همسر مردان ایرانی و فرزندانی که از والدین ایرانی (یا اجدادی ایرانی) زاده شده‌اند، واجد شرایط دریافت شناسنامه ایرانی می‌باشند؛ اما تابعیت از طریق پدر یا همسر ایرانی است و سایر اتباع خارجی (مانند مهاجران عادی) به حکم قانون، شناسنامه ایرانی دریافت نمی‌کنند. به‌تازگی نیز (مصوب ۱۳۹۸) قانون‌گذار امکان دریافت تابعیت و شناسنامه را برای فرزندان زن ایرانی و مرد خارجی فراهم کرده است؛ بر این اساس فرزندان زیر ۱۸ سال می‌توانند با درخواست مادر ایرانی و تأیید مراجع امنیتی، تابعیت ایران و شناسنامه دریافت کنند.
شرایط و مدارک لازم برای اتباع خارجی
اتباع خارجی فاقد تابعیت ایرانی معمولاً خودبه‌خودی حق اخذ شناسنامه ایرانی را ندارند. در موارد استثنایی، شرایط کلی دریافت شناسنامه (اخذ تابعیت) شامل موارد زیر است:
- سن قانونی و اقامت: فرد باید بالای ۱۸ سال باشد و غالباً چند سال اقامت قانونی در ایران داشته باشد (برخی قوانین پنج سال یا بیشتر را در نظر می‌گیرند)
- تابعیت یا نسب ایرانی: وجود تابعیت یا نسب ایرانی از جانب پدر یا اجداد الزامی است (ماده ۹۷۶ قانون مدنی)
- وضعیت امنیتی و سوءسابقه: طبق قانون جدید، متقاضیان تابعیت از طریق مادر ایرانی باید گواهی عدم سوءپیشینه امنیتی دریافت کنند.
- مدارک هویتی: ارائه اصل یا ترجمه شناسنامه معتبر پدر یا مادر ایرانی (در صورت وجود)، شناسنامه یا گذرنامه معتبر خود متقاضی، و گواهی مستند (شناسنامه یا برگه ولادت) الزامی است.
- سایر مدارک: شش قطعه عکس رنگی پرسنلی، مدارک تحصیلی یا خدمتی (در موارد مربوط به ماده ۹۷۹ و ۹۸۰ قانون مدنی)، پرداخت هزینه‌های قانونی و تکمیل فرم درخواست (سامانه میخک یا فرم ثبت‌نام) نیز لازم است.
نکته: بر اساس دستورالعمل‌های جاری، متقاضیان بالای ۱۸ سال جهت صدور شناسنامه باید اقرارنامه رسمی والدین (امضاء شده در دفتر اسناد رسمی یا ادارات ثبت) و در صورت فوت پدر، حکم اثبات نسب صادره از دادگاه را ارائه کنند .همچنین اصل گواهی ولادت معتبر (از مراجع رسمی محل تولد) به همراه ترجمه فارسی آن باید ضمیمه گردد.
مراحل و روند قانونی اخذ شناسنامه
۱. مطالعه و درخواست اولیه: متقاضی در اداره ثبت احوال محل سکونت (یا در دفاتر نمایندگی ثبت احوال در صورت خارج از کشور) درخواست صدور شناسنامه را ارائه می‌دهد. در تهران و برخی استان‌ها از طریق سامانه «میکحک» نیز ثبت‌نام اولیه انجام می‌شود.
۲. تأیید نسب و تابعیت: برای فرزند ایرانی‌شده از مادر ایرانی، ابتدا ثبت‌احوال نسبت را بررسی و مدارک شناسنامه‌ای والدین را تطبیق می‌دهد. اگر متقاضی زن خارجی همسر مرد ایرانی باشد، با ارائه سند ازدواج رسمی مندرج در نظام جمهوری اسلامی، تابعیت وی احراز می‌شود (طبق بند 6 ماده 976 ق.م) . در صورتی که متقاضی مدعی نسب ایرانی (پدر یا اجدادی ایرانی) است، سوابق سجلی و پرونده‌های خانوادگی بررسی شده و در صورت لزوم شورای تأمین محل یا مراجع قضایی درباره صحت نسب تصمیم می‌گیرند.
۳. استعلام‌های امنیتی: در مواردی مانند فرزندان مادر ایرانی-پدر خارجی، تأیید نداشتن مشکل امنیتی توسط وزارت اطلاعات و سپاه لازم است. این استعلام معمولاً چند هفته تا چند ماه زمان می‌برد.
4. تنظیم سند شناسنامه: پس از تأیید اطلاعات و استعلام‌ها، اداره ثبت احوال سند «شناسنامه» را تنظیم می‌کند. ارائه اقرارنامه رسمی والدین (یا حکم دادگاه برای اثبات نسب) و دیگر مدارک مطابق ماده ۹۷۶ و ۹۸۰ قانون مدنی الزامی است .متقاضی باید هزینه‌های تعیین‌شده را پرداخت کند و فرم‌ها را تکمیل نماید.
5. تحویل شناسنامه: بعد از مراحل فوق، شناسنامه ایرانی صادر و به متقاضی تحویل می‌شود. برای مثال، به گفته یک نماینده مجلس، طی یک سال و نیم حدود ۸۰۰۰ فرزند زنان ایرانی-مردان خارجی در عمل شناسنامه ایرانی دریافت کرده‌اند.
- موارد خاص: اگر پدر یا پدربزرگ متقاضی ایرانی بوده، بر اساس رویه‌های قضایی می‌توان با ارائه اسناد نسب و تابعیت (مانند شناسنامه پدربزرگ یا اسناد سجلی قدیمی) شناسنامه دریافت کرد . در این حالت نیز فرآیند اثبات نسب و ارائه اسناد مذکور در شورای تأمین و ثبت احوال انجام می‌شود.
- امکان در اصفهان: تمام مراحل فوق در اداره کل ثبت احوال استان اصفهان و ادارات ثبت فرعی (مانند فلاورجان) قابل پیگیری است. به‌علاوه، اداره اتباع و مهاجرین استانداری اصفهان و نیروی انتظامی نیز در روند اخذ مدارک اقامتی (کارت آمایش یا گذرنامه) هماهنگ می‌کنند. برای دریافت راهنمایی تخصصی و تسریع کار می‌توانید از خدمات حقوقی در اصفهان استفاده کنید؛
برای مشاوره و تنظیم مدارک پرونده، با وکیل پایه‌یک دادگستری سپهر صادقی‌نژاد (متخصص امور سجلی و تابعیت) تماس بگیرید. شماره تماس: 09137166240 ؛ ایشان با چندین سال تجربه در پرونده‌های شناسنامه اتباع خارجی، می‌تواند راهنمای شما در طی مراحل قانونی باشد.
دیدگاه خود را بنویسید